।।শ্রীমদ্ভাগৱত।।

।।দ্বাদশ স্কন্ধ।।

​

।।শ্রীকৃষ্ণায় নমঃ।।

​

।।মঙ্গলাচৰণ।।

।।পদ।।

 

জয় জয় কৃষ্ণ প্রভু অভীষ্টদায়ক।

জীৱেৰ জীৱন যদু জগতনায়ক।।

জয় জয় সৃষ্টি স্থিতি লয় বিধায়ক।

অসুৰনাশক শিৱ শাৰঙ্গসায়ক।।১।।

নমো নমো মোৰ মহা গুৰু হৃষীকেশ।

কৃষ্ণৰ চৰণে মনে পায়া উপদেশ।।

দ্বাদশ স্কন্ধৰ কথা হস্ব দীর্ঘ ছন্দে।

কৃষ্ণৰ কিঙ্কৰে বিৰচিলা পদবন্ধে।।২।।

শুনা সভাসদ কথা দ্বাদশ স্কন্ধৰ।

প্রসিদ্ধ অমৃতো নুহি আক পটন্তৰ।।

পিয়ৈ যিটো আক দৈৱবশে তাপ হৰৈ

শ্ৰৱণ মাত্রকে আক সমস্তে নিস্তৰৈ।।৩।।

হেন কৃষ্ণকথা ইটো অচিন্ত্য মহিমা।

সি সে শুনে যাহাৰ পুণ্যৰ নাহি সীমা।।

অজীণ-পাতকী আত নপাতয় কাণ।

পাপৰ পুণ্যৰ দেখা প্রত্যেকে প্রমাণ।।৪।।

মাধৱত মতি দিয়া শুনিয়ো উৎসুকে।

ৰাজাক শিখাইলা পুনু পুনু মুনি শুকে।।

কৃষ্ণৰ ভকতি বিনে নাহিকে মুকুতি।

এঘাৰ স্কন্ধত কৈলা দঢ়ায়া যুগুতি।।৫।।

কৃষ্ণৰ চৰিত্ৰচয় বর্ণাইলা প্রপঞ্চে।

যাক শুনি লোকে সংসাৰৰ তাপ বঞ্চে।।

কৃষ্ণৰ কৃপায়ে মুনি দেন্ত উপদেশ।

দ্বাদশ স্কন্ধৰ কথা শুনিয়ো নিঃশেষ।।৬।।

।।কলিৰ প্ৰভাৱ৷৷

 

কলিত মলিন হুইবে যতেক নৃপতি।

গুচিবে আচাৰ ধৰ্ম্ম হুইবেক দুৰ্ম্মতি।।

যেন ৰাজা যেন প্রজা এৰিবে আচাৰ।

অধৰ্ম্মে জুৰিবে হৈব লোক একাকাৰ।।৭।।

যেন যেন অনর্থ মিলাইবে দুষ্ট কলি।

ভৱিষ্যত ৰাজাৰ কহিবো বংশাৱলী।।

উপজায়া লোকৰ মনত বিৰকতি।

দুনাই দুনাই নৃপতিত দঢ়ায়া যুগুতি।।৮।।

এহি হেতু দ্বাদশক কৰিলা আৰম্ভ।

কলিৰ প্ৰভাৱে প্রজা হুইবে দুষ্ট দম্ভ।।

তাহাঙ্ক কৃপায়ে কৈলা মহামুনি শুকে।

টীকাৰ সন্মতচয় শুনিলা উৎসুকে।।৯।।

পুছে পৰীক্ষিতে শুক মুনিত সংশয়।

যদুবংশ বিভূষণ কৃষ্ণ কৃপাময়।।

বৈকুণ্ঠক গৈলা সৱে প্ৰচাৰি চৰিত্ৰ।

কৈয়ো কাৰ বংশে ৰাজা ভৈলা পৃথিৱীত।।১০।।

 

।।ৰাজবংশাৱলী কথন।।

 

শুক নিগদতি ৰাজা শুনা পৰীক্ষিত

হৈব যেন যেন ৰাজা দুৰ্জ্জন কলিত৷৷

হুয়ো সাৱধান নৃপতিক এহি বুলি।

সমস্তে বর্ণাইলা মুনি ৰাজবংশাৱলী।।১১৷৷

যাৰ বংশে যিবা হুয়া ভুঞ্জিবেক মহী।

যতেক বৰিষ যাৰ বংশ থাকে ৰহি।।

পাত্রে হুইবে ৰাজা যিটো কাটিয়া ৰাজাক।

ভূত ভৱিষ্যত কথা কহিলন্ত তাক।।১২।।

কলিত হৈবেক আৱে যত যত ৰাজা।

এৰিবে আচাৰ ধৰ্ম্ম পীড়িবেক প্রজা।।

মহা অহঙ্কাৰী ক্রোধী পৰম প্রচণ্ড।

অল্প অপৰাধত কৰিবে উগ্রদণ্ড।।১৩।

স্ত্রীবধ ব্রহ্মবধ গোবধ পাতেক।

বলে হৰিবেক পৰদাৰাক প্রত্যেক৷৷

অসত্য পাতকী আতি হুইবেক কুদাতা।

ছাড়িবে মৰ্য্যাদা নমানিবে পিতা মাতা।।১৪।।

ক্ষণেকে হৰিষ শোক ক্ষণেকে আকুল।

কামাতুৰ হুয়া নাবাছিবে জাতি কুল।।

পৰদাৰা গমন পাতকে হুইবে ভ্রষ্ট।

আতি ক্ষুদ্র আয়ু অল্প কালে যাইবে নষ্ট।।১৫।।

মহন্ত জনত আতি মিলাইবে বিপাক।

স্ত্রী বলে নিবে কাঢ়ি পীড়িবে প্রজাক।।

আতি অনাচাৰী ব্যভিচাৰী অকুলীন।

মহাম্লেচ্ছসৱে ধৰিবেক ৰাজ চিহ্ন।।১৬।।

হেন ৰাজাসৱ যি দেশৰ অধিকাৰী।

তাতে অনুৱৰ্ত্তি থাকে যত নৰনাৰী।।

তাহাৰে স্বভাৱ লৈৱে তাহাৰে আচাৰ।

এৰি কুল ক্রিয়া সৱে হৈব একাকাৰ।।১৭।।

অন্যোঅন্যে ৰাজা সাজি গজ-বাজী বল।

ৰাজ্যৰ নিমিত্তে ঘোৰ কৰিবে কন্দল।।

কাটি মাৰি গ্রাম দেশ কৰিবে উচ্ছন্ন।

মহাপীড়া পায়া ক্ষয় হুইবে প্রজাগণ।।১৮৷৷

পৰম নির্দয় যেন ৰাক্ষস আকাৰ।

ধন লোভে প্রজাৰ চিন্তিবে মহামাৰ।।

লোকত মিলিবে আসি ঘোৰ বিমঙ্গল।

অনুদিনে বাঢ়িবে কলিৰ মহাবল।।১৯।

ধৰ্ম্মৰ ভাঙ্গিবে কলি চাৰিয়ো চৰণ।

সত্য শৌচ ক্ষমা দয়া কৰিবে উচ্ছন্ন।।

হুইবেক অল্পায়ু লোক মহা দুৰ্ব্বিনয়।

সুহৃদতো নছাড়িবে কপট আশয়।।২০৷৷

ঘোৰ কলিযুগে যিটোজন ধনৱন্ত।

সেহিসে কুলীন সদাচাৰী গুণৱন্ত।।

বলিষ্ঠ জনৰ সিজিবেক পাপচয়।

অন্যায়তো বলিষ্ঠ জনৰ হুইবে জয়।।২১।।

নকৰিবে কুলশীল'বিচাৰ যুৱতী।

যাকে অভিৰুচি তাকে মানিবেক পতি।।

পুৰুষে নচাইবে ভাল মন্দ সমুদায়।

কৰিবেক ভাৰ্য্যা আনি যাকে বাঞ্ছা যায়।।২২।।

সদায়ে বুলিব মিছা কপট আচাৰ।

ক্রয় বিক্রয়তো হোৱে মায়া ব্যৱহাৰ।।

ৰতিত কুশল যিটো জন অনাচাৰী।

তাকেসে পুৰুষ বুলিবেক দুষ্টা নাৰী।।২৩।।

ৰতি সুশিক্ষিতা যিটো দুষ্টা মন পূৰে।

স্ত্রী বুলি তাকে মানিবেক কামাতুৰে।।

কুলস্ত্রীকো এৰি তাতে কৰিবেক ৰতি।

নিজপতি তেজি তাকে মানিবেক পতি।।২৪।।

কলিত যতেক দ্বিজ এৰিবে আচাৰ।

কপটে দেখাইবে মাত্র লোক ব্যৱহাৰ।।

লোভে আক্রমিবে হৈবে কুল ক্রিয়া হীন।

একে নৱগুণ মাত্র থাকিবেক চিন।।২৫।।

ব্রহ্মচাৰী সন্ন্যাসীয়ো হৈবে জ্ঞানহীন।

দণ্ড কমণ্ডলু মাত্র থাকিবেক চিন।।

কটিত কৌপীন শৰীৰত ব্যাঘ্ৰ চৰ্ম্ম।

বেশধাৰী মাত্র নাহি আশ্ৰমৰ ধৰ্ম্ম।।২৬।

কৰিবে দুৰ্জ্জন লোকে ধনতেসে গয়।

খতিধন দিলে হুইবে অন্যায়তো জয়।।

খতি খাইবে নপাইলে মনত হুইবে খঙ্গ।

ছলে বলে উচিত ন্যায়তো দিবে ভঙ্গ।।২৭।।

কহিবে নপাৰে একো বেদ শাস্ত্ৰতত্ত্ব।

মহা জ্ঞানশূন্য পৰমাৰ্থ বিচাৰত।।

একোৱে নজানে কিছো নপাৰে খণ্ডিত।

বহুবল্কী ভৈলে তাকে বুলিবে পণ্ডিত।।২৮।।

ধন জন বিভৱ নথাকে যাৰ আতি।

সেহিজন অসাধু লোকৰ অসঞ্জাতি।।

পৰম দাম্ভিক যিটো ধনৰ গৰ্ব্বত।

সেহিজন মহাসাধু বোলাইবে লোকত।।২৯।।

এৰি বেদ বিধি আচৰিবে পাপ ঘোৰ।

বাক্যে বুলিবেক মাত্র এহি স্ত্রী মোৰ।।

এতেকে বিবাহ হৈবে নলাগে বিচাৰ।

গিয়াতি কুটুম্বসৱে বেঢ়ি খাইবে তাৰ।।৩০৷৷

শৰীৰক ঘসি পিসি যিটো কৰে স্নান।

হুইবেক কলিত অলঙ্কাৰ এহিমান।।

চতুর্ভিতি বেঢ়ি মাথে ৰাখিবেক পাশ।

কেশতেসে হুইবেক লাৱণ্য লয়লাস।।৩১।।

নাদৰিবে মহাগুৰুজনকো হেলাত।

বিদূৰৰ জলে তীর্থবুদ্ধি হৈবে জাত।।

অন্যায়ে সন্যায়ে আনি ভৰিবে উদৰ।

এহিমানে পুৰুষাৰ্থ থাকিবে লোকৰ।।৩২।।

মহা ধূৰুতালি কৰি বুলিবে বচন।

জানিবেক লোকেসত্য মাতৈ ইটোজন।।

পোষে পুত্ৰ ভাৰ্য্যা মাত্র হুয়া কামাতুৰ।

এতেকে বুলিবে লোকে ই বৰ চতুৰ।।৩৩৷৷

দান পুণ্য কৰিলে মোহোৰ হুইবে খ্যাতি।

হেন দম্ভভাৱে ধৰ্ম্ম আচৰিবে আতি।।

হেনয় দুৰ্ম্মতি আতি পৰম নিস্খল।

প্রজায়ে জুড়িৱে সৱে পৃথিৱীমণ্ডল।।৩৪।।

চাৰিয়ো জাতিৰ মাজে যিজন বলিষ্ঠ।

হুইবে আসি ৰাজা সেহি দুৰ্জ্জন অশিষ্ট।।

লোভাৱিষ্ট হুয়া কৰ্ম্ম কৰিবেক ঘোৰ।

দাৰুণ নির্দয় দুষ্ট যেন খটচোৰ৷৷৩৫৷৷

পীড়িবে প্রজাক দুঃখে নথাকিবে ৰহি।

স্ত্রী কাঢ়ি নিবে বল ধনকো আগ্রহি।।

ছলে বলে নিস্খলে লোকক দুঃখ দিয়া।

নীচক বঢ়াইবে মহন্তক উচ্ছাদিয়া।।৩৬।।

সহিবে নপাৰি পীড়া পাছে প্রজাগণ।

দশোদিশে যাইবে হুয়া দেশৰ উচ্ছন্ন।।

পৰ্ব্বত বনত পশি নপাইবেক অন্ন।

ফল-মূল মাংস শাক কৰিবে ভোজন।।৩৭।।

অনাবৃষ্টি দুর্ভিক্ষত কতো হুইবে ক্ষয়।

তাতো কৰ সাধিবে দুর্জন ৰাজাচয়।।

ৰৌদ্র বৰিষণ শীত সহিবে বতাস।

ক্ষুধা তৃষ্ণা ব্যাধিত হুইবে কতো নাশ।।৩৮।।

নুগুচিব চিন্তা হৃদয়ৰ অহর্নিশ।

কৈক যাইব কি কহিব নপাইব উদ্দিশ।।

কলিত লোকৰ মহা মিলিবে বিপত্তি।

হৈবে পৰমায়ু ত্রিংশ বৰিষ বিংশিতি।।৩৯।

এৰিবে আচাৰ ধৰ্ম্ম বেদৰ বিহিত।

কুলক্রিয়া একো নথাকিবেক কলিত।।

অনেক পাষণ্ড আসি ব্যাপিবেক দেশ।

লৈবে লোক পাষণ্ড জনৰ উপদেশ।।৪০৷৷

মেলেছৰ চৰিত্ৰ হৈবেক যত ৰাজা।

মিছা হিংসা চোৰবৃত্তি কৰিবেক প্রজা।।

ধৰিবে চাৰিয়ো জাতিআচাৰ শূদ্ৰৰ।

হুইবে অল্প প্রমাণ শৰীৰ মনুষ্যৰ।।৪১৷৷

কাহাৰো নুহিবে আৰ তনু মন শুদ্ধ।

ছাগ সম হুইবে ধেনু হৰিবেক দুগ্ধ।।

চাৰিয়ো আশ্রমী হৈবে গৃহস্থৰ নয়।

ভাৰ্য্যাৰ কুটুম্বে হৈবে সুহৃদ নিশ্চয়।।৪২।।

আতি অণু প্রমাণ হৈবেক যত ধান।

ছোট ছোট হৈবে বৃক্ষ সমিধ প্রমাণ।।

বিজুলী চমক যেন চঞ্চল সদায়।

মেঘসৱ হৈৱেক কলিত তৰুপায়।।৪৩।।

অধৰ্ম্মে জুড়িৱে আসি ৰাজ্য নিৰন্তৰ।

হৈবে ধৰ্ম্মশূন্য গৃহ সমস্তে লোকৰ।।

পৰম দুষ্মহ চেষ্টা হৈব মনুষ্যৰ।

ধৰিবে গাধৰ ধৰ্ম্ম লোক নিৰন্তৰ।।৪৪।।

সবান্ধৱে ধৰ্ম্মক দেশৰ কৰি বাজ।

সুকুটুম্বে অধৰ্ম্মে জুৰিবে সৱে ৰাজ।।

ধৰ্ম বুলি কৰন্তে অধৰ্ম্ম হৈবে জাত।

মিলাইবেক দুষ্ট কলি লোকৰ বিঘাত।।৪৫।।

পাষণ্ড আগমে কৰিবেক বেদ লোপ।

হেন দেখি ঈশ্বৰৰ হৈবে মহাকোপ৷৷

গতপ্রায় ভৈল যেৱে কলি দুৰাচাৰ।

ভগৱন্ত হৈবন্ত আপুনি অৱতাৰ৷৷৪৬৷৷

শুনা সভাসদ পদ মহাভাগৱত।

দেখা দেখা কেনে দুষ্ট কলিৰ মহত৷৷

হেন জানি সত্বৰে হুয়োক সাৱধান।

কৃষ্ণ বিনে কলিত তাড়ন্তা নাহি আন।।৪৭।।

সংসাৰ গৰ্ত্তত পৰি আছা সমুদায়।

শ্রুতি জ্ঞান নষ্ট ভৈল বিষয় চিন্তায়।।

কালসর্পে দংশিয়া তথাতে লৱে প্রাণ।

কৃষ্ণ বিনে কোনে আত কৰিবেক ত্রাণ।।৪৮।।

হে কৃষ্ণ প্রাণ প্রভু কৰো নমস্কাৰ।

দীন অনাথক প্রভু কৰিয়ো উদ্ধাৰ।।

কৃপাময় মহেশ্বৰ অনাথৰ নাথ।

কৰোহো কাতৰ চৰণত থৈয়া মাথ।।৪৯।।

মঞি ভুঞ্জো যদি নিজ কৰ্ম্মৰ বিপাক।

মোৰ মনে তথাপিতো নেড়োক তোহ্মাক।।

সৰ্ব্বদায়ে তোহ্মাৰ ভৃত্যৰ হৌক সঙ্গ।

এহি দান দিয়ো নকিৰিয়ো আশা ভঙ্গ।।৫০৷৷

তুমিসে সুহৃদ আত্মা পৰম বান্ধৱ।

জানিয়া বিক্রয় গৈলো তোহ্মাত মাধৱ।।

মৰণ সঙ্কটে প্রভু নছাড়িবা মোক।

বোলা ৰাম ৰাম যত সামাজিক লোক।।৫১৷৷

 

।।দুলড়ী।।

 

শুক নিগদতি      নৃপতি শুনিয়ো

কৃষ্ণৰ আৰু চৰিত্ৰ।

আতপৰে গতি     নাহি নাহি নাহি

জানিবা আৱে কলিত।।

কলিৰ চেষ্টাত     নষ্ট ভৈলা লোক

দেখিয়া গৰুড়কেতু।

কলিৰ অন্তত      হৈব অৱতাৰ

ধৰ্ম্মক ৰক্ষাৰ হেতু।।৫২।।

চৰাচৰ গুৰু       ঈশ্বৰ বিষ্ণুৰ

জন্মৰ শুনা কাৰণ।

সাধু সমস্তৰ      ধৰ্ম ৰক্ষা হৈব।

নাশিব দুষ্ট দুৰ্জ্জন।।

ভকতসকলে।      এহি জন্ম কৰ্ম্ম

শুনিবে গাইবে মুখে।

সংসাৰ তাপক     এতেকে নিস্তৰি

পাইবে মোক্ষ মহাসুখে।।৫৩৷৷

পৃথিৱী মণ্ডলে      হুইবেক পৰম।

প্রসিদ্ধ সম্ভল গ্রাম।

সেহি গ্রামেশ্বৰ     হৈব দ্বিজবৰ

যাৰ বিষ্ণুযশা নাম।।

বেদত শাস্ত্রত      সমস্তে পাৰ্গত

নেৰিলে নীতি আচাৰ।

পৰম ভকত      তাহানে গৃহত

হুইবে কল্কী অৱতাৰ।।৫৪৷৷

ঐশ্বর্য্যে যুগুত     সৰ্ব্ব গুণান্বিত

ৰূপে আতি অনুপাম।

মহা বেগৱন্ত      ঘোৰাত চড়িয়া

যাৰ দেৱদত্ত নাম।।

আতি তীক্ষ্ণতৰ         খাণ্ডা কৰে ধৰি

কৰি মহা আৰস্ফটি।

ঘোটকত উঠি     বেগে দিয়া ছুটি

ফুৰিবা ভুমি পৰ্যটি।।৫৫৷৷

কৰি কৰ্ম্ম ঘোৰ        যত খটচোৰ

লোকত ৰাজা বোলাৱে।

কোটি অসংখ্যাত   কাটিবন্ত তাক

তীখাল খাণ্ডাৰ ঘাৱে।।

মহা ম্লেচ্ছসৱে     ৰাজা বোলাইবেক।

ধৰাই শ্বেতছত্র দণ্ড।

নিঃসন্ততি কৰি     কোপে কল্কী হৰি

কৰিবন্ত খণ্ড খণ্ড।।৫৬।।

যত দুষ্ট ৰণ্ড      যতেক পাষণ্ড

লোকক কৰৈ কুধঞ্চ।

বিচাৰি বিচাৰি     কাটিবা মুৰাৰি

নথৈবা তাহাৰ সঞ্চ।।

শিষ্টক আশ্বাসি     দুষ্টক বিনাশি

খণ্ডিবা প্রজাৰ দুখ।

পৰম নির্ভয়      ভকতক দিয়া

স্নেহত হৈবা বিমুখ।।৫৭৷৷

যত খটচোৰ      যত ৰাজা ঘোৰ

যেৱে সৱে ভৈলা নাশ।

কল্কী শৰীৰৰ      চন্দন সুগন্ধি

বহিবে পুণ্য বতাস।।

তাহাৰ পৰশ      পায়া প্রজাসৱ

হৈবেক নিৰ্ম্মল মন।

বাসুদেৱ মূৰ্ত্তি      হুইবে হৃদি স্থিতি

চিন্তিবে তানে চৰণ।।৫৮।।

আউৰ অধৰ্ম্মক    মনতো নলৱৈ

কৰিবে পুণ্য সদায়।

তাত হন্তে যত     উপজিবে প্রজা

সৱে হুইব স্থূলকায়।।

বল বীৰ্য্য যত     অনেক উচ্ছ্ৰিত

পৰম পুণ্য শৰীৰ।

এহিমতে হৰি      পাষণ্ড সংহৰি

কৰিবা পৃথিৱী থিৰ।।৫৯৷৷

যেখনে হুইৱন্ত     কল্কী অৱতাৰ

আপুনি আসি ঈশ্বৰ।

তেখনৰে পৰা     হুইবে সত্যযুগ

কলিক কৰি অন্তৰ।।

শুদ্ধ সত্ত্বগুণ      হৈব প্রজা যত

নিৰ্ম্মল মন শৰীৰ।

কাম ক্রোধ লোভ   সৱে দূৰ হৈব

যতেক গুণ কলিৰ।।৬০৷৷

চন্দ্র সূৰ্য্য পূষ্যা    বৃহস্পতি যেৱে

প্ৰৱেশিলা একে ৰাশি।

কলিক খেদায়া     তেৱে সত্যযুগ।

জানিবা মিলিল আসি।।

ভূত ভৱিষ্যত     যত বৰ্ত্তমান।

ৰাজাৰ বংশ চৰিত্ৰ।

তোহ্মাৰ আগত    সমস্তে বর্ণাইলো

শুনিলাহা পৰীক্ষিত।।৬১।।

যাৱে পাদপদ্ম      পৃথিৱী পৰসি

আছিলা জগত পতি।

তাৱে পৃথিৱীক     পীড়া কৰিবাক

নভৈলা কাৰো শকতি।।

যেতিক্ষণে কৃষ্ণে    বৈকুণ্ঠক গৈলা।

সংহৰি বংশ নিঃশেষ।

সেহিক্ষণে বলে     কলি নিকৰুণে।

ভূমিত ভৈলা প্রৱেশ।।৬২৷৷

কৃষ্ণক বৈকুণ্ঠে     যাইবাক শুনিয়া।

কৰে কলি কুলিমালি।

অধৰ্ম্মে সহিতে     সৱে ৰাজ্য লৈলা।

ধৰ্ম্মক দেশ নিকালি।।

যতেক ৰাজাৰ     কৈলো বংশাৱলী

জনেকো ভূমিত নাই।

সতি সন্ততিয়ো     সহিতে সৱাকো

কালে কৰিলেক ছাই।।৬৩।।

শান্তনুৰ ভাই      নামত দেৱাপি

সূৰ্য্যবংশী মৰু নাম।

যোগবলে সিয়ো    আজিও আছন্ত।

প্রৱেশি কলাপ গ্রাম।।

সত্যযুগ ভৈলে     দুয়ো আসিৱন্ত

কল্কীৰ পায়া আদেশ।

চন্দ্র সূৰ্য্যবংশ      দুনাই প্ৰৱৰ্তাই

কৰাইবা ধৰ্ম্ম নিঃশেষ।।৬৪।।

যতেক কহিলো     মহা মহাৰাজা

ফুৰিবে ছত্ৰ ধৰাই।।

ভূমিত মমত      কৰি ভৈলা হত

সতি সন্ততিয়ো নাই।।

যিটো শৰীৰক     ৰাজা বোলাই ইটো

হুইবে বিষ্ঠা পলু ছাই।

তাহাৰে নিমিত্তে    প্রাণীদ্রোহ কৰি

মৰি নৰকক যায়।।৬৫৷৷

উপৰি পুৰুষে      যি ৰাজ্য ভুঞ্জিলে

ময়ো ভুঞ্জো আৱে তাক।

মোৰ পুত্র নাতি         কিমতে ভুঞ্জিবে

. দিনে ৰাত্ৰি চিন্তে আক।।

মল মূত্রময়       শৰীৰ লভিয়া

মোৰ মোৰ বুলি মৰে।

যত পৰিবাৰ      শৰীৰ সৰ্বশ্ব

তিলেকে অন্তকে হৰে।।৬৬।।

কৰিয়া মমত      সমস্তে নৃপতি

দেখা তেজি গৈল মহী।

ক্ষণেকতে কালে    উৰুৱাইল ঐত

কথা মাত্র আছে ৰহি।।

হেন ছাড় ইটো         জীৱনক লাগি

এৰৈ বন্ধু লক্ষ্মীপতি।

অমৃতক তেজি     মৰে বিষ ভুঞ্জি

কিনো মহা মূঢ়মতি।।৬৭।।

।।উপদেশ।।

।।ছবি।।

 

শুনিয়োক সভাসদ       মহাভাগৱত পদ

ৰাজাৰ অৱস্থা কেনে দেখা।

যতেক নৃপতিগণ      তিলেকতে ভৈলা ছন্ন

সামান্য প্রাণীৰ কোন লেখা।।

পুত্র পত্নী বিত কায়      সম্যকে সপোন প্রায়

আক তেজি চিন্তা চক্রপাণি।

পৰলোক বন্ধু হৰি       তাহাঙ্কেসে অনাদৰি

মৰো আমি যত মূঢ় প্রাণী।।৬৮।।

হে কৃষ্ণ প্রাণনাথ    নমো নমো নমাই মাথ

মঞি পাতকীৰ কৰা গতি।।

, কর্মে যেহি লাগে হৌক   প্রভু নছাড়িবা মোক

তোহ্মাক নেড়োক মোৰ মতি।।

এহি কৃপা কৰা মোকে     সুখে দুখে মোৰ মুখে

নেড়োক তোহ্মাৰ গুণ নাম।।

হৈবোহো ভৃত্যৰো ভৃত্য    তেৱে মঞি কৃতকৃত্য

নিৰন্তৰে বোলা ৰাম ৰাম।।৬৯।।

............

 

৷৷ধৰণী গীতা।।

।।পদ।।

 

শুক নিগদতি আৱে শুনিয়ো নৃপতি।

অহম্মমী ৰাজাসৱ যিমত দুৰ্ম্মতি।।

ধন জন গৰ্ব্বত নমানে পিতা মাতা।

কহো আৱে নৃপতি শুনিয়ো ভূমি গীতা।।৭০।।

মহা মদগৰ্বে ৰাজাসৱে অন্ধ আতি।

পৃথিৱীক জিনিবে যতন দিনে ৰাতি।।

তাহাৰ চেষ্টাক দেখি ভূমি কৰে হাস।

আহ্মাক জিনন্তে হৈবে আপুনি বিনাশ।।৭১।।

ধন জন বিভৱ তিলেকে কৰৈ ছন্ন।

আপুনাক নজানয় জীৱন মৰণ।।

নেদেখে দুৰ্ম্মতি মৃত্যু ফুৰে আগে আগে।

মাৰিবেক ধৰি হৰিণক যেন বাঘে।।৭২।।

ফেন সম দেহ হোৱে ক্ষণেকে বিনাশ।

ইহাতে কৰিবে লোকে সুদৃঢ় বিশ্বাস।।

মোক জিনৈ শৰীৰৰ সুখক আশায়।

ব্যর্থ হোৱে আশা আপুনিয়ো নাশ যায়।।৭৩।।

ৰাত্রি দিনে চিন্তে ৰাজাসৱ দুৰাশয়।

কেনমতে সমস্তে পৃথিৱী মোৰ হয়৷৷

বিষয় লম্পট ভৈলে নপাৱে ৰাজ্যক।

প্রথমে জিনিবে ছয় ইন্দ্রিয়বর্গক৷৷৭৪৷৷

ৰাজমন্ত্রীসৱক কৰিবে বশ্য পাচে।

আনোসৱ সেৱক অমাত্য যত আছে।।

গজ বাজী প্রজা বশ্য কৰি লক্ষ লক্ষ।

জিনিবে পাচত যত আছয় বিপক্ষ।।৭৫৷৷

মোতে খাটিবেক যত নৃপতি মহন্তে।।

পাইবো পৃথিৱীক সৱে সাগৰ পৰ্যন্তে।।

হেন আশাপাশে বদ্ধ কৰিলে হৃদয়।

কাছত নেদেখৈ অন্তককো ৰাজাচয়।।৭৬।।

চিন্তিলেক মাত্র নিসিজিল মনোৰথ।

আলোচন্তে কতো ৰাজা গৈলা যমপথ।।

কৰিলেক যিটো সাতো দ্বীপ অধিকাৰ।

তথাপি নপাইলা তৃষ্ণাসাগৰৰ পাৰ।।৭৭।।

ইন্দ্রিয়ক দমৈ মোক জিনিবাক লাগি।

তাত পৰে নাই মন্দ পৰম অভাগী।।

ইন্দ্রিয়ক দমি যদি ভজে ভগৱন্ত।

পাৱৈ মোক্ষফল আত সুখ অপৰ্য্যন্ত।।৭৮।।

অসংখ্যাত মনু মনুতনয় সমস্ত।

মোক এৰি সহস্রে সহস্রে গৈল অস্ত।।

মোহোৰ নিমিত্তে সৱে প্রাণকো সুজায়।

যথা হন্তে আইল গৈল তথাতে দুনাই।।৭৯।।

কেহো বোলৈ মোৰ ইটো পৃথিৱীমণ্ডল।

নুহি তোৰ বোলৈ কতো নৃপতি নিষ্খল।।

অন্যোঅন্যে কৰৈ যুদ্ধ প্রজা ক্ষয়ঙ্কাৰ।

মোক লাগি চিন্তে আপোনাৰ মহামাৰ।।৮০।।

মোৰ পদে কৰে যুদ্ধ সুহৃদ সোদৰে।

ভাইভাই কোপে কটাকটি কৰি মৰে।।

মোহোৰ নিমিত্তে পিতা পুত্রে যুজে আসি।

ইহাক দেখিতে মোৰ উঠে আতি হাসি।।৮১।।

সপ্তদ্বীপা পৃথিৱী যুজিয়া বাহুবলে।

কৈক গৈলা মহাৰাজাসৱ সমদলে।।

মঞি ৰহি আছো সৱে মোতে ভৈল ছাই।

কালে সংহৰিলে সতি সন্ততিও নাই।।৮২।।

পৃথু পুৰুৰৱা গাধি মান্ধাতা শৰ্য্যাতি।

খট্বঙ্গ সগৰ গয় অর্জুন যযাতি।।

তৃণবিন্দু দিলীপ ধুন্ধহা মহাৰথ।

শান্তনু নৈষধ নৃগ নহুষ কাকুথ।।৮৩৷৷

শত্রুজিত যুৱনাশ্ব অজ দশৰথ।

অম্বৰীষ ভৰত নাভাগ ভগীৰথ।।

মুচুকুন্দ যদু ৰঘু দাশৰথী ৰাম।

মোক তেজি গৈলা নুপূৰিল মনকাম।।৮৪৷৷

হিৰণ্যকশিপু বৃত্র শম্বৰ নৰক।

ৰাৱণ নমুচি শুম্ভ নিশুম্ভ তাড়ক।।

যাহাৰ আগত ইন্দ্র পতঙ্গ পৰায়।

কালৰ হাতত দেখা সৱে ভৈল ছাই।।৮৫।।

আনোসৱ ৰাজা যত দৈত্য অপৰ্য্যন্ত।

সৱে মহাসুৰ মহাবলী বুদ্ধিমন্ত।।

কালৰ হাতত সৱে ভৈল চূর্ণীকৃত।

কেৱলেসে কথামাত্র আছে পৃথিৱীত।।৮৬।।

অত্যন্ত মমত মোত আছিল সৱাৰ।

জনেকো নপাইলা তৃষ্ণা-সাগৰৰ পাৰ।।

অন্তকালে সৱাৰো মিলিল বিসঙ্গতি।

কৈক গৈলা এৰি মোক সিসৱ নৃপতি।।৮৭৷৷

মোতে উপজিয়া সৱে মোতে ভৈলা ছাই।

যেন জল বুদবুদ জলে লীন যায়।।

তথাপি নেদেখৈ কিনো মোহে অন্ধমতি।

এহি বুলি সদায় গাৱন্ত বসুমতি।।৮৮৷৷

শুক নিগদতি শুনা পৰীক্ষিত ৰায়।

যি কথা কহিলো তাৰ লৈয়ো অভিপ্রায়।।

মহাৰাজাসৱ যশ কৰিয়া প্রখ্যাত।

গৈল পৰলোক তাক শুনিলা সাক্ষাত।।৮৯।।

ই কথা শুনিবে যাৰ আছে মহাভাগ।

মিলিবে মনত তাৰ পৰম বৈৰাগ।।

বিষয় অসাৰ আক জানিবেক চিতে।

কহিলো ধৰণী গীতা এহিসে নিমিৰ্ত্তে।।৯০।।

 

।।পৰমাৰ্থ কথন।।

 

ইসৱ কথাত যেৱে এৰা অভিলাষ।

নুহি পৰমার্থ ইটো বচন বিনাশ।।

যাহাক শুনিলে হোৱে কৃষ্ণত ভকতি।।

কহো পৰমাৰ্থ কথা শুনিয়ো নৃপতি।।৯১৷৷

একান্ত ভকতসৱে আতি প্রীতিভাৱে।

উত্তমশ্লোকৰ গুণ যশ সদা গাৱে।।

তাসম্বাৰ সমীপত থাকি থিৰ চিত্তে।

ভড়িব কর্ণক কৃষ্ণ চৰিত্ৰ অমৃতে৷৷৯২৷৷

প্রতিনিতে সততে শুনিয়া কৃষ্ণ যশ।

উপজিবে তেৱেসে কৃষ্ণত প্রেমৰস।।

পৰম নিৰ্ম্মল হৈৱে কৃষ্ণত ভকতি।

কৈলো পৰমার্থতত্ত্ব তোহ্মাত নৃপতি।।৯৩৷৷

যাহাৰ কৃষ্ণত ভৈল ভকতি অচল।

তাহাৰেসে গুচিল মনৰ মহা মল।।

হৃদয়ে দেখিবে সিটো ঈশ্বৰ মূৰ্ত্তিক।

পাইবেক প্রসাদ মহা মোক্ষতো অধিক।।৯৪।।

কথাৰ বুজিলা ৰাজা যেন অভিপ্রায়।

নাহিকে পৰম গতি ভকতি বিনায়।।

 

।।যুগধর্ম কথন।।

 

পুছন্ত শুকত পুনু নৃপে মনে গুণি।

ছেদিয়ো সংশয়চয় মোৰ মহামুনি।।৯৫৷৷

কলিত লোকৰ ধৰ্ম্ম নাহিকে আচাৰ।

নিতে নিতে বাঢ়ে পাপ পৰ্বত আকাৰ।।

কলিত পাতকে লোক হৈবে জৰ্জৰিত।

নুপজিবে পাতকীৰ ভকতি কিঞ্চিত।।৯৬৷৷

দোষৰ সাগৰ কলি পৰম দুর্জন।

পাপ নকৰন্তা আত নাহি একোজন।।

পাপ নষ্ট নভৈলে কৃষ্ণক নযায় মতি।

কিমতে তড়িবে লোক কলিত দুর্গতি।।৯৭৷৷

কলিৰ চেষ্টাক শুনি থিৰ নুহি কায়।

কহিয়ো ইহাৰ গুৰু তড়ন উপায়।।

কোনবা পৰম ধৰ্ম্ম অধৰ্ম্ম কলিত।

কহিয়োক গুৰু মোৰ থিৰ হৌক চিত্ত।।৯৮৷৷

কালৰূপে ঈশ্বৰৰ গতি কেন ঠান।

আতি প্রলয়ৰ কহিয়োক কেন মান।।

কোন যুগধর্ম ইটো চাৰিয়ো যুগৰ।

কহিয়ো গুচোক মোৰ সংশয় মনৰ।।৯৯।।

অন্তকালে গুৰু ভৈলা তুমি মহাভাগ।

কত পুণ্য কৰি সুধিবাক পাইলো লাগ।।

দিয়া পৰিচ্ছেদা মোক কৃপাদৃষ্টি চাই।।

তোহ্মাৰ আহ্মাৰ কথা এহিমানে যায়।।১০০।।

শুনিয়া সিদ্ধান্ত দেন্ত ব্যাসৰ নন্দন।

শুনিয়ো নৃপতি যুগধৰ্ম্মৰ লক্ষণ।।

সত্যত আছিলা ধৰ্ম্ম হৃষ্টপুষ্ট ভাৱে।।

তপ সত্য দায়া দান থাকে চাৰি পাৱে।।১০১।।

সিকালৰ লোকমানে সৱে সকৰুণ।

শান্তি তুষ্টি ক্ষমা মৈত্রী আছৈ সৱে গুণ।।

সৱেয়ো কৰিলে মন ইন্দ্রিয় নিৰোধ।

আত্মাতেসে ৰতি সমস্ততে সমবোধ।।১০২।।

সৱাহাতো আছিল ঈশ্বৰ মহাজ্ঞান।

হৰি ভকতিত পৰে নজানিলা আন।।

থিৰবুদ্ধি কৰে সৱে হৰিকেসে ধ্যান।

এতেকে চাৰিয়ে জাতি উত্তম সমান।।১০৩৷৷

ত্রেতাত পাইলেক আসি কিঞ্চিত প্রমাদ।

ভাঙ্গিলেক অধৰ্ম্মে ধৰ্মৰ একপাদ।।

সিকালৰ লোকমানে সৱে জ্ঞাননিষ্ঠ।

নোহে আতি লম্পট নুহিকে আতি শিষ্ট।।১০৪।।

ব্রাহ্মণে ধৰিবে মাত্র ভকতিক আতি।

নপাৰিলে ৰাখিবে অপৰ তিনি জাতি।।

স্বৰ্গক বাঞ্ছায়ে কৰৈ যাগ যজ্ঞ দান।

এতেকে ত্রেতাত ভৈলা বিপ্রেসে প্রধান।।১০৫৷৷

দ্বাপৰ যুগৰ লোক হৈবে জ্ঞানভ্রষ্ট।

দুই পাদ ধৰ্ম্মৰ অধৰ্ম্মে কৰৈ নষ্ট।।

সিকালৰ লোকৰ যশত হৈবে প্রীতি।

পঢ়য় পঢ়াৱৈ হৃষ্টভাৱে প্রতিনিতি।।১০৬।।

সৱেয়ো শ্ৰীমন্ত আতি কুটুম্ব বিস্তৰ।

ধন জন গৃহ বিষয়ত ততপৰ৷৷

ৰাত্রি দিনে সকাম কৰ্ম্মত আসকতি।

ব্রাহ্মণ ক্ষত্রিয় মাত্র ধৰিবে ভকতি।।১০৭।।

এতেকেসে দ্বাপৰত আছিলা সমান।

ব্রাহ্মণ ক্ষত্রিয় দুয়ো উত্তম প্রধান।।

কলিত অধৰ্ম্ম হুইবে হৃষ্ট পুষ্ট ভাৱ।

ধৰ্ম্মৰ ভাঙ্গিবে সিটো দুষ্টে তিনি পাৱ৷৷১০৮।।

চতুর্থ চৰণো পাচে কৰিবেক নষ্ট।

কলিত যতেক লোক ভৈলা ধর্মভ্রষ্ট।।

মিলিবে পৰম লোভ হুইবে অনাচাৰ।

দাৰুণ নির্দয় যেন ৰাক্ষস আকাৰ।।১০৯।।

খাইবাক পাৰয় তৃষ্ণা বাঢ়ি যাইব আতি।

অকাৰ্য্যে কৰিব বৈৰ কলহত প্রীতি৷৷

ব্রাহ্মণ ক্ষত্রিয় বৈশ্য ইটো তিনি জাতি।

নুশুনিবে হৰি ভকতিক কাণ পাতি।।১১০৷৷

শূদ্ৰসৱ অনেক কৈৱৰ্ত্ত আদি কৰি।

অন্ত্যজ পৰ্য্যন্ত ভজিবেক মহাহৰি।।

অপ্রয়াসে লভিব ঈশ্বৰ মহাজ্ঞান।

এতেকে কলিত শূদ্র কৈৱৰ্ত্ত প্রধান।।১১১।।

যেখন সাত্ত্বিক হয় বুদ্ধি মলমতি।

জ্ঞানত তপত আতিশয় হয় ৰতি।।

দূৰ হয় কাম ক্রোধ লোভ মোহচয়।

তেখনে জানিবা ভৈলা সত্যৰ উদয়।।১১২৷৷

যেখন লোকৰ যশস্যাত প্রীতি বাঢ়ে।

সকাম কৰ্ম্মক আতি মনুষ্যে আচৰে।।

ৰজোগুণ বৃত্তি হাস্যে হৰিষ মিলয়।

তেখনে জানিবা ভৈলা ত্রেতাৰ উদয়।।১১৩৷৷

যেতিক্ষণে মিলে লোভ দম্ভ অহম্মান।

দ্বেষ্য অসন্তোষ ৰোগ মোহ অপমান।।

কৰে কাম্য কৰ্ম ৰজো তম বৃত্তিচয়।

তেখনে জানিবা ভৈলা দ্বাপৰ উদয়।।১১৪।।

কপট কুনীতি নিদ্রা হিংসা শোক ভয়।

দীন দুখ বিষাদ তামস বৃত্তিচয়।।

পাপৰ পথক লাগি মন যায় টলি।

তেখনে জানিবা আসি পাইলে পাপী কলি।।১১৫।।

কহো কলিযুগ দুনাই শুনিয়ো নৃপতি।

নকৰিবে দুষ্ট কলি কোননো সঙ্গতি।।

হুইবে মলমতি একো নাচৰিবে পুণ্য।

পাৰিবে বিস্তৰ খাইবে কিন্তু ভাগ্যশূন্য।।১১৬।।

আতি দীন দুখী বিত্ত নুহিবে প্রচুৰ।

তথাপি পাতকী লোক হুইবে কামাতুৰ৷৷

বেশ্যাসম হুইবে নাৰী সমস্তে অসতী।

পৰপুৰুষক যাইবে তেজি নিজপতি।।১১৭।

হুইবেক প্রচুৰ চোৰ ডকাইত কলিত।

পাষণ্ডে কৰিবে বেদপথক দূষিত।।

পাষণ্ডৰ মুখত শিখিবে ধৰ্ম্মজ্ঞান।

কলিত কৰিবে পাষণ্ডক বহুমান।।১১৮।।

আন একো জীৱিকাক ৰাজায়ে নজানে।

প্রজাকেসে খাইব ছিণ্ডি ধনৰ নিদানে।।

এৰিবেক দ্বিজে জাতি ধৰ্ম্ম নিৰন্তৰ।

স্ত্রী ধন দুইত মাত্র হুইব ততপৰ।।১১৯৷৷

কুটুম্বী গৃহস্থসৱে ধৰিবেক বেশ।

ছলে ভিক্ষা মাগি ভ্রমিবেক দেশে দেশ।।

বনস্থ তপস্বীসৱ হুইব গ্রামবাসী।

মহা ধনলোভী হৈবে যতেক সন্ন্যাসী।।১২০৷৷

নাৰীৰ স্বভাৱ কহো শুনা পৰীক্ষিত।

কলিত বহুত হৈবে বেশ্যাৰ চৰিত্ৰ।।

লাজ কাজ এৰিবে স্বভাৱে মহাক্ৰুৰ।

হৈবে ছোট কায়া খাইবে পাৰিবে প্ৰচুৰ।।১২১।।

সততে কটুৰ বাক্য বুলিবে অসত্য।।

কপট নেৰিব হৈবে অনেক অপত্য।।

পৰম নির্ভয় ভাৱ পুৰুষতাোধিক।

নাহিকে নাৰীত পৰে মহা সাহসিক।।১২২।।

মিছা মাতি সাউদে কৰিবে কিনা বিকা।

জীৱে সম্পদতো কৰি নিন্দিতজীৱিকা।।

উত্তম নায়ক যদি হোৱে ক্ষীণবিত।

এৰিবেক তাক পুৰাতন যত ভৃত্য।।১২৩৷৷

যদি ৰোগী ভৈল ভৃত্য অনেক পুৰুষী।

দেখি স্বামীসৱে তাক এৰিবে নুপুষি৷৷

ধেনুক তেজিবে যেৱে ভৈলে দুগ্ধহীন।

কলিত হৈবেক লোক স্ত্রী পৰাধীন।।১২৪।।

পিতৃ মাতৃজ্ঞাতি যত তেজিবে সোদৰ।

ভাৰ্যাৰ কুটুম্বে হৈবে সুহৃদ লোকৰ।।

নিজ গোত্র কুটুম্বতো তেজিবেক আশ।

ভাৰ্যাৰ ভ্ৰাতৃত মাত্ৰ কৰিবে বিশ্বাস।।১২৫৷৷

শূদ্ৰসৱে ধৰিবেক তপস্বীৰ বেশ।

ছদ্মে দান লৈয়া ভ্রমিবেক গ্রাম দেশ।।

মূখৰ উন্নতি হৈবে ফুৰিবে উল্লাসি।

ধৰ্ম্ম বখানিবে উচ্চ আসনত বসি।।১২৬।।

পৰিবে দুর্ভিক্ষ ভাতে মৰিবেক প্রজা।

কৰৰ নিমিত্তে তাতে পীড়িবেক ৰাজা।।

ৰাজভৃত্যসকলে কৰিবে হুলস্থল।

নুগুচিবে মনুষ্যৰ মনত আকুল।।১২৭।।

নালাপিবে স্ত্রীক লোকে নকৰিবে স্নান।

নুহিবেক বসন ভূষণ অন্ন পান।।

শুখাইবে শৰীৰ একো নপাইবে আহাৰ।

হুইবেক কলিত লোক পিশাচ আকাৰ।।১২৮৷৷

সুহৃদ সোদৰ একো নবাছিবে চিতে।

কৰিবে কন্দল পাঞ্চ গণ্ডাৰ নিমিত্তে।।

সুহৃদক বান্ধিবেক ধনৰ নিদানে।

কন্দলতে মৰি যাইবে আপুনিয়ো প্রাণে।।১২৯।।

ভাৰ্য্যা পুত্র পিতৃ-মাতৃ কাতো নেদি চিত।

আপুনি জীৱেক মাত্র দুৰ্ঘোৰ কলিত।।

মিলিবে লোকত আনো অনেক বিপাক।

কতেক কহিবো দুষ্ট কলিৰ চেষ্টাক।।১৩০৷৷

পৰম দাৰুণ কলি পাপৰ সাগৰ।

ইহাত মজিবে জ্ঞান হৰিবে লোকৰ।।

পাপে সমে কৰ্ম্ম কৰি অধকেসে যায়।

একে কৃষ্ণ বিনে নাই দ্বিতীয় উপায়।।১৩১৷৷

এহি বুলি মৌন ভৈলা শুক মহামুনি।

মনে বিমৰিষ ঋষি কৰন্ত আপুনি।।

খেদ ভৈল ৰাজাৰো কলিৰ শুনি কথা।

লোকৰ হৈবেক আৱে হেনসে অৱস্থা৷৷১৩২।।

সামাজিক লোক লৈবা কথাৰ আশয়।

শুনিলাহা কলি মহা দোষৰ আলয়।।

ইহাৰ কালতে আমি সমস্তে উপজি।

হেন জানা আছো পাপ সাগৰত মজি।।১৩৩৷৷

নিতে নিতে সিজে পাপ তাতে মহালীলা।

শালৰ নাৱত যেন ভৰা দিলো শিলা।।

বুৰি আসে তনু নাও নাহিকে চেতন।

নমো নমো কৃষ্ণ প্রভু পশিলো শৰণ।।১৩৪৷৷

দায়াশীল বাসুদেৱ কৰিয়ো উদ্ধাৰ।

তোহ্মাত বিনায়ে গতি নাহিকে আহ্মাৰ।।

ভূমি উদ্ধাৰিলা তুমি সামর্থ পৰম।।

মোক উদ্ধাৰণত তোহ্মাৰ কোন শ্রম।।১৩৫।।

পৰম পাতকী মঞি ভকতি বিহীন।

কলিৰ মলত মজি আছো এতদিন।।

তুমিসি সুহৃদ মোৰ আৱেসে বিদিত।

জানিলো তুমিসে মোৰ আত্মা মহাহিত।।১৩৬৷৷

আউৰ যেন নপাসৰো অৰুণ চৰণ।

হুয়ো কৃপাময় মঞি পাপীত প্রসন্ন।।

সদায়ে থাকোক মোৰ মুখে তযু নাম।

নিৰন্তৰে তেৱে সৱে বোলা ৰাম ৰাম।।১৩৭।।

 

।।ছবি।।

 

কতোক্ষণে মনে গুণি আছে পাচে মহামুনি

মহাকষ্টে ছাড়িলা নিশ্বাস।

হা কিনো দৈৱ বিধি       লোকৰ নভৈল সিদ্ধি

পাষণ্ডে কৰিবে সৰ্ব্বনাশ।।

মহা কাৰুণিক শুক       লোকৰ নিকাৰ দেখি

পৰম ব্যথিত ভৈলা চিত।

ৰাজাক বোলন্ত চাই      শুনা পৰীক্ষিত ৰায়।

যেন মোৰ মন বিপৰীত।।১৩৮৷৷

বেদৰো ৰহস্য ইটো  মহাভাগৱত শাস্ত্র

পৃথিৱীত কৰিলো প্রচাৰ।

কলিত মলিন লোকশুনি সৱে নিস্তাৰো

অভিপ্রায় হেনসে আহ্মাৰ।।

জগত পৰম গুৰুঈশ্বৰ কৃষ্ণক যিটো

ব্রহ্মা হৰে সেৱে অৱিচ্ছেদ।

কলিত বহুতে তাঙ্ক  ভজিবেক নপাৰিবে।

পাষণ্ডে কৰিবে বুদ্ধিভেদ।।১৩৯।।

পৰম আতুৰ যাৰ   নাম অনিচ্ছায়ে স্মৰি

মৰন্তে পড়ন্তে পিছলন্তে।

এতেকে কলিত হৱে  মহা কৰ্ম্মবন্ধ ছেদ

পাৱে মোক্ষ সংসাৰত হন্তে।।

স্মৰণ মাত্রকে যাক  উত্তম গতিক পাৱে

হেন দেৱ ঈশ্বৰ কলিত।

নভজিবে বহুতৰে   অধম পামৰ নৰে

পাষণ্ডে ভেদিবে আসি চিত।।১৪০৷৷

দুৰ্ঘোৰ কলিত ইটো        তড়ন উপায় যিটো

কহো ৰাজা হুয়ো সাৱধান।

দূষিত কৰিলে কলি কাহাৰো পৱিত্ৰ নুহি

দ্রব্য দেশ তনু মন প্রাণ।।

ঈশ্বৰ কৃষ্ণক যিটো চিত্তত নিশ্চয় কৰি

ভজে মাত্র তাহান চৰণে।

হুয়া তাতে পৰিতোষ হৰন্ত কলিৰ দোষ

মহাহৰি এতেকে তেখনে।।১৪১।।

মাধৱৰ নাম গুণ        কলিত পৰম পুণ্য

থাকে যিটো দঢ়াই প্রতি নিতে।

শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন কৰে   যদিবা মনত স্মৰে

তাকে বা আশংসে যিটো চিত্তে।।

কেশৱত দঢ়াই হিয়া      যি পাৰে নৈবেদ্য দিয়া

তাঙ্কে মাত্র পূজৈ যিটো নৰে।

এতেকে হিয়াত থাকি      অযুত জন্মৰ পাপ

কলিত হৰন্ত দামোদৰে।।১৪২।।

দুৰ্ঘোৰ কলিত ইটো      তড়ন উপায় এহি
আতপৰে আৰ কিছো নাই।

আপুনি পুছিলা যিটো      তাহাৰ সিদ্ধান্ত দিলো

শুনা ৰাজা আৰো অভিপ্রায়।।

পাপত মগন হুয়া   কৰ্ম্মক আচৰে গৈয়া

জানা সি কি পুণ্য সিজে তাৰ।

দুৰ্ঘোৰ কলিত ইটো      মলমতি মনুষ্যৰ

একো কৰ্ম্মে নাহি অধিকাৰ।।১৪৩৷৷

যেন সুৱৰ্ণক শুদ্ধ       মৃত্তিকা নকৰৈ যদি

ধোৱে আনি অসংখ্যাত জলে।

খপন্তে খপন্তে যেৱে       বহ্নি অন্তর্গত ভৈলে

তেৱে সুৱর্ণক তেজৈ মলে।।

এহিমতে তপ জপ       যজ্ঞ যোগ আচৰিয়া

মিছাতেসে পাৱে মহা খেদ।

যাৱত নিশ্চয় কৰি      হিয়াত নধৰে হৰি

নোহে তাৰ কৰ্ম্ম বন্ধ ছেদ।।১৪৪।।

দেৱ সৱো উপাসয়       যদি যোগ অভ্যাসয়

কৰে স্নান সমস্তে তীর্থত।

দান ব্রতে তপে বুদ্ধি     নুহি অভ্যন্তৰ শুদ্ধি

কহিলো তোহ্মাত ইটো তত্ত্ব।।

জগত ঈশ্বৰ হৰি        আঙ্ক হৃদি স্থিত কৰি

যিমতে পৱিত্র হোৱে চিত।

কহিলো শাস্ত্ৰৰো সাৰ      কলিত নিস্তাৰ আৰ

নাহি জানা ইসে পৰীক্ষিত।।১৪৫।।

বুজিয়া শাস্ত্ৰৰ মজ্জা  সৰ্ব্ব জন্মে তুমি ৰাজা

কৰিয়ো কৃষ্ণক হৃদি স্থিত।

তেৱে মৃত্যু সময়ত       ধৰি কৃষ্ণ চৰণত

মহাগতি পাইবা পৰীক্ষিত।।

নেৰৈ মনে মৰণতো      কৃষ্ণৰ চৰণ যিটো।

তাৰ কথা শুনিয়ে স্বৰূপ।

সংহৰি কলিৰ পাপ       তাহাক জগত বাপ

দেন্ত আপোনাৰ নিজ ৰূপ।।১৪৬৷৷

এৱে মঞি দঢ়াই মতি     কলিকেসে কৰো তুতি

যদি কলি পাপৰ সাগৰ।

মহন্ত গুণেক আৰ   সংসাৰ মধ্যত সাৰ

শুনা সাৱধানে নৃপবৰ।।

যদি দুৰাচাৰ আতি      যদিবা অধৰ্ম্ম জাতি

কৰে মাত্র কৃষ্ণৰ কীৰ্ত্তন।

আতি অপ্রয়াস ভাৱে এতেকে কৃষ্ণৰ পাৱে

ছিণ্ডে ঘোৰ সংসাৰ বন্ধন।।১৪৭।।

সত্যযুগে ধ্যান কৰি      সদায়ে আৰাধে হৰি।

নানা যজ্ঞ যজিয়া ত্রেতাত।

দ্বাপৰে ভকতি ভাৱে      পূজিয়া যি গতি পাৱে

মহা মহা মহন্তে সাক্ষাত।।

ইটো ধন্য ধন্য কলি      আকেসে মহন্ত বুলি

ভাল মন্দ একোৱে নচাৱে।

যতেক যুগৰ ধৰ্ম্ম       আচাৰ যতেক কর্ম

কীৰ্ত্তনে সৱাৰো ফল পাৱে।।১৪৮।।

কলিৰ পৰম ধৰ্ম্ম        মাধৱৰ নাম কৰ্ম্ম

কীৰ্ত্তনেসে জানিবা নৃপতি।

কলিৰ পাতেকচয়        কীৰ্ত্তনেসে কৰে ক্ষয়

পাৱে নৰে পৰম মুকুতি।।

মহা ভাগ্যৱন্ত নৰে       কলিত কীৰ্ত্তন কৰে

আছে পুণ্য পৰ্ব্বত আকাৰ।

কেশৱ প্রসন্ন তাৰ       কহিলো সাৰতো সাৰ

সিসে পাইলে সংসাৰৰো পাৰ।।১৪৯।।

……….

 

।।দুলড়ী৷৷

 

শুনা সভাসদ      ভাগৱত পদ

আপদ হৌক বিনাশ।

ইটো কলিকাল          ভকতিক ভাল

কৰিলা শুকে প্রকাশ।।

ভাৰত বৰিষ      মনুষ্য শৰীৰ

কলিযুগ হৰিনাম।

চাৰিৰ সংযোগ     কত পুণ্যে পাইলা

কৰা তড়িবাৰ কাম।।১৫০৷৷

ইহেন কালত      তড়িতে নপাৰে

মনুষ্য জনম পায়া।

ভকতি নকৰে     হৰি নুসুমৰে

তাক বঞ্চে বিষ্ণুমায়া।।

নমো নমো ৰাম        কৰা উপশাম

সংসাৰৰ দুখ তাপ।

তোহ্মাক নভজি         আপদত মজি

মৰো হেৰা কৃষ্ণ বাপ।।১৫১৷৷

তুমিসে মাধৱ     আহ্মাৰ বান্ধৱ।

এৱেসে ভৈলা বিদিত।

সংসাৰ তাড়ন     তোহ্মাৰ চৰণ।

তথাপি নিচিন্তে চিত।।

মনৰ লগত       ভৈলো বুদ্ধিহত

মায়াৰ নপাইলো পাৰ।

মঞি দুৰাশয়      জানি কৃপাময়

আপুনি কৰা উদ্ধাৰ।।১৫২।।

ভকতি সঞ্চিবো যিমতে বঞ্চিবো

সংসাৰ তাপ দুৰ্ঘোৰ।

দিয়ো উপদেশ     হে হৃষীকেশ

হৃদয়তে থাকি মোৰ।।

সদা মোৰ মুখে         যেন সুখে দুখে

নছাড়ো তোহ্মাৰ নাম।

হেন কৃপা কৰা         দীনক উদ্ধাৰা

ডাকি বোলা ৰাম ৰাম।।১৫৩।।

 

।। প্রলয় কথন।।

।। পদ।।

 

পুছিলা নৃপতি তুমি সংশয় দুতয়।

কোন পুণ্যে কলিৰ পাতক হৱে ক্ষয়।।

কলিৰ পৰম ধৰ্ম্ম শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন।

দিলো দুয়ো সিদ্ধান্ত শুনিলা একমন।।১৫৪ ।।

প্রলয় কল্পৰ আৱে শুনিয়োক মান।

এহিটো কৃষ্ণৰ লীলা চৰিত্র প্রধান।।

শুনিয়োক চতু্র্ব্বিধ প্রলয়ৰ কথা।

প্রথমতে কহো নিত্য প্রলয় ব্যৱস্থা।।১৫৫৷৷

ব্রহ্মা আদি কৰি যত আছে প্রাণীচয়।

সমস্তৰে হোৱে নিতে উৎপত্তি প্রলয়।।

কালৰ বেগত যাই দেহৰ অৱস্থা।

তাক কেহো তর্কিবাক নপাৰে সৰ্বথা।।১৫৬।।

যেন আকাশতে চন্দ্র সূৰ্য্যে গতি কৰে।

তাক লক্ষিবাক নপাৰয় একো নৰে।।

যেন নদী সমস্তৰ জল যাই বহি।

তথাপি আগতে দেখে নদী আছে ৰহি।।১৫৭।

সেহিমতে ব্রহ্মা আদি কৰি যত তৃণ।

সৱাৰো শৰীৰ ক্ষেণে ক্ষেণে হোৱে ভিন।।

পৰম অতর্ক কাল ঈশ্বৰৰ গতি।

কহিলো প্রলয় নিত্য তোহ্মাত নৃপতি।।১৫৮।।

শুনা আৱে নৈমিত্তিক প্রলয়ৰ কথা।

কতনো নিকাৰ কৈবো জীৱৰ অৱস্থা।।

চতুর্থ হাজাৰ যুগে ব্রহ্মাৰ দিৱস।

ব্ৰহ্মাৰ দিনত হোৱে মনু চতুর্দশ।।১৫৯।।

ৰাত্ৰিয়ো ততেক কাল জানিবা নিশ্চয়।

তিনিয়ো লোকৰ হোৱে নিশাত প্রলয়।।

জগতকে উদৰতে লৈয়া নাৰায়ণ।

অনন্ত শয্যাত প্রভু কৰিলা শয়ন।।১৬০।।

শূন্য তিনিলোক মজে প্রলয় জলতে।

ব্ৰহ্মায়ো থাকন্ত শুতি কৃষ্ণৰ লগতে।।

নিশা অৱসানে দুনাই সৃষ্টি প্ৰৱৰ্ত্তয়।

জানা ৰাজা আকে বুলি নৈমিত্তিক লয়।।১৬১।।

প্রাকৃত প্রলয় আৱে শুনিয়ো নৃপতি।

কোননো নহৈবে ইটো জীৱৰ সঙ্গতি।।

যেৱে একশত ভৈল বৰিষ ব্ৰহ্মাৰ।

কৰন্ত ঈশ্বৰে তেৱে ব্রহ্মাকো সংহাৰ।।১৬২।।

পৃথিৱী প্ৰমুখ্যে সৱে হুয়া গুণে হীন।

যাত হন্তে হোৱে দুনাই তাতে যায় লীন।।

নৰহয় কিছো ব্রহ্মাণ্ডৰ হোৱে নাশ।

জগতকে দেন্ত কৃষ্ণে উদৰত বাস।।১৬৩৷৷

নোহে বৃষ্টি শতেক বৰিষ পৃথিৱীত।

খাইবে নপাই প্রজা হৈবে ক্ষুধায়ে পীড়িত।।

অন্যোঅন্যে ধৰি শৰীৰৰ মাংস খায়।

এহিমতে লোক নিৰন্তৰে মৰি যায়।।১৬৪৷৷

প্রচণ্ড আদিত্য উপৰত তাপ কৰে।

অনন্ত মুখৰ বহ্নি বজাই তাত পৰে।।

পাতাল পৃথিৱী দহি উপৰক আসে।

সঞ্চৰৈ বহ্নিৰ শিখা প্রচণ্ড বতাসে।।১৬৫।।

অগ্নি সূৰ্যে অধে-উর্ধ্বে ব্রহ্মাণ্ডকো দহে।

দগধ গোময় পিণ্ড যেন হুয়া ৰহে।।

মহা মেঘে বৰিষয় শতেক বৎসৰ।

প্রলয়ৰ জলে ভৰে ব্ৰহ্মাণ্ড ভিতৰ।।১৬৬।।

কালৰ বেগত ব্রহ্মাণ্ডৰো হৱে ক্ষয়।

সাতো আৱৰণ অন্যোঅন্যে যায় লয়।।

পৃথিৱী জলত পশে উদক তেজত।

তেজো পশে বায়ুত পৱন আকাশত।।১৬৭।।

পশে অহঙ্কাৰত আকাশো গৈয়া পাচে।

ইন্দ্রিয় দেৱতা মন আনো যত আছে।।

মহত্ত্বতো পশে অহঙ্কাৰ বৃত্তিহীন।

প্ৰকৃতিত আপুনি মহতো যায় লীন।।১৬৮।।

ঈশ্বৰৰ লীলাত জগত নাশ হয়।।

কটাক্ষতে কোটি কোটি ব্রহ্মাণ্ডৰো লয়।।

পুৰুষ প্রকৃতি বৃত্তিশূন্য হুয়া থাকে।

জ্ঞানীগণে প্রাকৃত প্রলয় বোলৈ আকে।।১৬৯।।

নিত্য নৈমিত্তিক কৈলো প্রাকৃত প্রলয়।

শুনা আত্যন্তিক লয় আৱে মহাশয়।।

মোক্ষকেসে বুলি ৰাজা আত্যন্তিক লয়।

ব্রহ্মজ্ঞানী দেখৈ জগতকে ব্রহ্মময়।।১৭০।।

বুদ্ধি মন ইন্দ্রিয় মহত অহঙ্কাৰ।

ব্রহ্মত পৃথক নুহি যতেক সংসাৰ।।

ব্রহ্ম ব্যতিৰেকে যত দেখা মিছা আন।

জৰীত উপজি যেন আছে সর্পজ্ঞান।।১৭১।।

জাগন সপোন বুদ্ধিৰেসে বৃত্তিচয়।

নানাবিধ দেখা যিটো সিটো মায়াময়।।

সমস্তে অবস্তু যেন টাটেকৰ নয়।

ক্ষেণেকে উপজি ক্ষেণেকতেনাশ হয়।।১৭২৷৷

যেন আকাশত মিলৈ সংহতি মেঘৰ।

ক্ষণেক থাকিয়া হৱৈ ক্ষণেকে অন্তৰ।।

ব্রহ্মতো জগত ৰাজা জানা সেহি নয়।

উপজিয়া ব্ৰহ্মত ব্রহ্মতে হোৱে লয়।।১৭৩।।

একে ব্রহ্ম আছা সৰ্ব্ব দেহক প্রকটে।

যেন এক আকাশ প্রত্যেক ঘটে ঘটে।।

জলত সূৰ্য্যক যেন দেখি ভিন্ন ভিন্ন।

সেহিমতে জানিবা ব্রহ্মৰো ভেদ হীন।।১৭৪।।

কঙ্কণ কুণ্ডল ঘট মণি হেমহাৰ।

এক সুৱৰ্ণক দেখি অনেক আকাৰ।।

এহিমতে এক ব্ৰহ্ম জানা সত্য সিদ্ধ।

অজ্ঞানত বাক্য বোলৈ তাঙ্ক বহুবিধ।।১৭৫।।

সূৰ্য্যৰ ৰশ্মিত হোৱৈ মহা মেঘগণ।

সূৰ্য্যঅংশ চক্ষুক তথাপি কৰে ছন্ন।।

ব্রহ্মৰে স্বৰূপ অহঙ্কাৰ যদি হয়।।

ব্ৰহ্মঅংশ জীৱক তথাপি আৱৰয়।।১৭৬।।

যেন মেঘ গৈলে চক্ষু সূৰ্য্যক নিৰেখে।

অহঙ্কাৰ গুচিলে ব্ৰহ্মক জীৱে দেখে।।

মায়াএৰে আপুনি বুদ্ধিৰ গুচৈ ভ্রম।

নিৰ্ম্মল হৃদয় জীৱে দেখৈ পৰব্ৰহ্ম।।১৭৭।

যি কালত জ্ঞান অস্ত্রে ছেদে অহঙ্কাৰ।

ছিণ্ডে কৰ্ম্মবন্ধ জীৱে তেৱে আপুনাৰ।।

হৃদয়তে পৰম আনন্দ হোৱে জাত।

পৰিপূৰ্ণ আত্মা হোন্ত হিয়াত সাক্ষাত।।১৭৮৷৷

দেহকো নেদেখৈ জীৱে হুয়া ব্ৰহ্মময়।

ইহাকে বুলিয়া ৰাজা আত্যন্তিক লয়।।

কহিলো তোহ্মাত চাৰি প্ৰকাৰ প্রলয়।

ভকতি নভৈলে কৈতো নেৰাই মৃত্যুভয়।।১৭৯৷৷

দেঞো পৰিচ্ছেদ কিবা কহিবো বহুত।

দেখে ব্রহ্মময় যিটো জীৱন্তে মুকুত৷৷

তথাপিতো সিটো কৃষ্ণ কীৰ্ত্তনেসে তড়ৈ।

ভকতি নভৈলে দুনাই মায়া আসি ধৰৈ।।১৮০৷৷

কৰৈ অচেতন ব্রহ্মজ্ঞান হোৱৈ হত।

পৰৈ পৰিৱৰ্ত্তি আসি সংসাৰ গৰ্ত্তত৷৷

ভকতি বিহীনে হেন জ্ঞানৰো অৱস্থা।

মহামূঢ় বিষয়ীৰ কি কহিবো কথা।।১৮১৷৷

যিটো নাৰায়ণ কৃষ্ণ জগতৰ ধাতা।

জগতনিৱাস জগতৰ পিতা মাতা৷৷

কহিলো তাহান কিছো মাত্র লীলা কথা।

কহিবে নপাৰে সৱে ব্রহ্মায়ো সৰ্ব্বথা।।১৮২।।

হেনবা হৈবেক শঙ্কা মনত তোহ্মাৰে।

সমস্তে কহিবে যেৱে ব্রহ্মায়ো নপাৰে৷৷

তেৱে ইটো কথা কহিবাক কোন কাজ।

আৰ অভিপ্রায় কহো শুনা মহাৰাজ।।১৮৩।।

সংসাৰত তিনি তাপ যেন দাৱানল।

কৰিবাক লাগি আছে জীৱক বিকল।।

আক নিস্তৰিবে বাঞ্ছৈ যিটো মহাজন।

কৰন্তোক কৃষ্ণকথা ৰস নিসেৱন।।১৮৪।।

এহিসে সুদৃঢ় নৌকা সংসাৰ সাগৰে।

নাহি নাহি তড়ন উপায় আতপৰে।।

চাৰি বেদ চৌদ্ধয় শাস্ত্ৰৰ ইসে তত্ত্ব।

কহিলো নৃপতি আৱে তোহ্মাৰ আগত।।১৮৫৷৷

হেন জানি জন্ম লোকে নকৰিয়ো বৃথা।

যাৰ যেন শকতি শুনোক কৃষ্ণ কথা।।

যাৰ যেন মতি কৰা কৃষ্ণৰ কীৰ্ত্তন।

এতেকে ছিণ্ডিবে ঘোৰ সংসাৰ বন্ধন।।১৮৬।।

যেন ফল পাৱে তপ জপ তীর্থস্নানে।

যেন ফল পাৱে মহাযজ্ঞ যোগ দানে।।

যেন ফল পাৱে মহাজ্ঞান বৈৰাগ্যত।

কলিত সমস্তে পাৱে কৃষ্ণ-কীৰ্ত্তনত।।১৮৭৷৷

শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন তেজি আন কৰ্ম্ম কৰে।

পাৱৈ শ্রম বিফলে কলিত সিটো নৰে।।

অধৰ্ম্মে খেদাইলে ধৰ্ম্মে কৈতো নপাই ঠাই।

হৰি ভকতিত আছৈ শৰণ সোমাই।।১৮৮৷৷

আচৰি ভকতি যিটো নাম-গুণ গাৱৈ।

সি সি জনে সমস্ত ধৰ্মৰ ফল পাৱৈ।।

এতেকেসে কলিত কীৰ্ত্তন ধৰ্ম্ম সাৰ।

আউৰ একো থানে নাই ধৰ্ম্মৰ সঞ্চাৰ।।১৮৯।।

এহিসে পৰম ধৰ্ম্ম জানিবা সৰ্ব্বথা।

হেনবা বুলিবা কৈত পাইলা ইটো কথা।।

একোৱে পুৰুষে নতো শুনি কর্ণশ্রুতি।

কহো আৰ গুণ আৱে শুনিয়ো নৃপতি। ১৯০৷৷

বেদৰো ৰহস্য ইটো আতি অনুপাম।

পৰমার্থ শাস্ত্র মহাভাগৱত নাম।।

পৰম ঈশ্বৰ যিটো নাৰায়ণ মুনি।

ইটো শাস্ত্ৰ তেন্তে মাত্র জানন্ত আপুনি।।১৯১৷৷

পাচে পদ্ম কলপত কেশৱে সাক্ষাত।

ইটো মহাভাগৱত কহিলা ব্রহ্মাত।।

পৰম ঈশ্বৰ জ্ঞান ৰহস্য ভকতি।

জানি কৃতকৃত্য আতি ভৈলা প্রজাপতি।।১৯২।।

পৰম দয়ালু দেৱ জগতৰ পিতা।

কৈলা নাৰদত ইটো পুৰাণ সংহিতা।।

কৃষ্ণ-দ্বৈপায়ন যিটো মোৰ পিতৃ ব্যাস।

দায়ায়ে নাৰদে তান্ত কৰিলা প্রকাশ।।১৯৩।।

নাৰদৰ উপদেশে ব্যাস সৰ্ব্বজান।

কৰিলা বিস্তাৰ ইটো শাস্ত্রক নির্মাণ।।

মহাভাগৱত ইটো পুৰাণ সংহিতা।

পৰম স্নেহত মোত কহিলন্ত পিতা।।১৯৪৷৷

সুৰ সিদ্ধমুনি আক কেহোৱে নজানে।

নাহিকে প্রচাৰ আৰ আউৰ একোথানে।।

নষ্ট ভৈলা প্রজা জানি কলিৰ পাপত।

এতেকে কহিলো মঞি তোহ্মাৰ আগত।।১৯৫৷৷

দেখিতে নপাৰি ইটো লোকৰ নিকাৰ।

কৃপায়ে কৰিলো আনি শাস্ত্ৰক প্ৰচাৰ।।

আকে শুনি ভণি কলিযুগে যত লোক।

মহাসুখে থাকিয়া ঘৰতে নিস্তৰোক।।১৯৬।।

উগ্রশ্রৱা সূত আছা আগতে উৎসুকে।

আঙ্গুলি নির্দেশি তাক বুলিলন্ত শুকে।।

নৈমিষাৰণ্যত ঋষি সমজ্যাত তথা।

এহি সুতে কৈবা ইটো ভাগৱত কথা।।১৯৭৷৷

আত হন্তে হৈব ইটো ৰাজ্যত বিদিত।

আকে শুনি নিস্তৰিবে দুৰ্ঘোৰ কলিত।।

এতেক বোলন্তে শুক গুৰু প্রসাদত।

ভৈলা শাস্ত্র তেখনে সূতৰ কণ্ঠাগত।।১৯৮৷৷

মহামুনি শুকৰ প্ৰসাদ পায়া সূত।

মিলিল আনন্দ যেন ভৈলন্ত মুকুত।।

হৰিষে নেত্ৰৰ নীৰ ঝৰে পুনু পুনু।

প্রেমত সর্বাঙ্গে ভৈলা পুলকিত তনু।।১৯৯৷৷

দণ্ডৱতে শুকক কৰিয়া নমস্কাৰ।

চৰণৰ ধূলি তুলি লৈলা বাৰম্বাৰ।।

প্রাণগুৰু বুলি তুতি কৰিলন্ত সূত।

দেখি ভৈলা সমস্তে সমাজে অদভুত।।২০০৷৷

আছন্ত মনত গুণি শুক কৃপাময়।

ইটো শাস্ত্র শুনন্তে মৃত্যুৰ গুচৈ ভয়।।

দুনাই সুমৰাঞো তান হেন ভৈলা চিত।

ৰাজাক বোলন্ত শুকে শুনা পৰীক্ষিত।।২০১।।